Elektrogram, Tanımlar

Bu bölümde ekg hakkında temel bilgileri bulacaksınız.

Elektrogramlar, kardiyak elektrofizyolojinin ana dilidir. Eğer bu dili iyi okuyamazsak laboratuvarda yapabileceklerimiz de kısıtlı olacaktır.

Voltaj – Zaman Grafiği:

EKG, belli bir zaman periyodunda gözlenen elektriki potansiyeldeki değişimin kaydı dolarak da tanımlanabilir. Kısacası bir voltaj – zaman grafiğidir.

Yukarıdaki resme bakarsanız, üst kısımda bir zaman çizelgesi olduğunu görürsünüz. 0’dan başlayan zaman çizelgesi 3000’ı biraz geçkin sonlanmış. Resmin hemen sol üst kısmında da yazdığı gibi zaman birimi milisaniye (ms) cinsinden kaydedilmiş yani yaklaşık 3000 ms ya da 3 sn’lık bir kayıt alınmış.

Göremediğimiz şey ise voltaj birimi. Kayıt yapılan sistem tarafından verilen bu voltaj birimi bize baseline üzerinde ve altında kalan defleksiyon kayıtlarının voltajını ölçmemize yardımcı olur. Örnek kaydımızda voltaj ölçeğimiz olmadığından defleksiyonların voltajları hakkında yorum yapamıyoruz fakat bildiğimiz tek bir deger var o da baselinenın değeri. Tüm elektrogramlarda baseline 0 milivolta (mv) tekabül eder.

İzoelektrik Hat:

0 mv’a tekabül eden bu hat izoelektrik hat olarak adlandırılır. İzo “aynı” anlamına gelirken, elektrik “potansiyel”i tanımlar yani izoelektrik hat, potansiyeli aynı olan ya da değişiklik göstermeyen bölümdür. Yandaki kayıtta gösterilen üç bölge defleksiyon adı verilen izoelektrik hatta olan değişiklikleri gösterir.

Örneğimizi inceleyecek olursak, görüldüğü gibi izoelektrik hatta A, B ve C şeklinde adlandırılmış üç voltaj değişimi mevcuttur. İlk değişim olan A, B ile karşılaştırıldığında görece küçük bir değişimi göstermiş. Buradan anladığımız izoelektrik hattaki voltaj değişimi, ilk değişim ya da defleksiyon olan A’nın B’ye nazaran daha küçük bir değişim nedenli oluştuğudur. C’ye baktığımızda ise neredeyse A ile benzer büyüklükte bir değişim meydana geldiğini görmekteyiz.

Bu değişimlerin meydana geldiği süreler için de dikkatinizi çekmek istiyorum. Hem A hem de B hemen hemen benzer süreler içerisinde gerçekleşirken, C’deki voltaj değişimi ise A ve B’den daha uzun süre içerisinde meydana gelmiştir.

Tüm bu anlatılanlar normal kardiyak siklus içerisinde tek bir kalp atımı sırasında meydana gelen olayların elektrokardiyogram kaydına alınmış biçimidir. Aslında yapmış olduğumuz bu tek sinüs atım değerlendirmesi stabil bir izoelektrik hatta sahip herhangi bir ekgnin değerlendirmesinde kullanılabilir. Stabil bir sıfır noktası referansımız olmadan voltaj değişimlerinin net değerlendirmesi neredeyse imkansız olur. İzoelektrik hat bize bu stabil referansı sağlar çünkü topraklanmıştır.

Topraklama

İlk ve en önemli rolü topraklama elektriki güvenlik fonksiyonu sağlar. Bu sayede hasta ölümcül bir elektrik akımına maruz kaldığında elektrik enerjisinin seyahat edebileceği bir yol sağlanmış olur. Toprağın direncinin hastanın dokusunun oluşturduğu dirençten daha düşük olması nedeniyle elektrik akımı öncelikle toprağı tercih eder. Bu sebeple herhangi bir medikal sistemin hastaya bağlanmadan önce topraklamanın yapılması önem arz eder.

İkinci rolü ise elektrogramın monitörizasyonunda referans zemin sağlamasından ileri gelir. Elektrogram kaydını aldığımız medikal ekipmanların topraklanması sayesinde izoelektrik hat sağlıklı bir şekilde dökümante edilebilir. Bunu ortak bir referans nokta oluşturması bakımından düşünebilirsiniz. Cihazımızın ve hastanın iki farklı alanda var olduğunu ve cihazımızın hastanın farkında olmasının tek yolunun bağlantı yaptığımız elektrotlar ve kablolar olduğu duşündüğümüzde bunu gerçekleştirdikten sonra artık dökümante edebileceğimiz bilgilerimizi elde etmeye başlayabiliriz.

Hastanın vücuduna bağladığımız elektrotlar ile elde ettiğimiz veriler ile yukarıda örneği olan elektrogram benzeri bir çıktı sağlanır. Yukardaki elektrogram güzel bir örnek olup bu denli düzgün bir örnek elde etmek için  düzgün bir izoelektrik hat ve dolayısı ile sağlıklı bir topraklama gerekmektedir. Bu sayede elektriki potansiyel değişimi ve zaman grafiğini sağlıklı bir şekilde elde etmiş oluruz. Bu elde ettiğimiz verileri sağlıklı bir şekilde yorumlamak ve işlemimizi sağlıklı bir şekilde gerçekleştirmek için önemli bir noktadır. Eğer ki düzgün bir topraklama olmaz ise aşağıda örneğini gördüğünüz gibi düzgün kaydedilmemiş bir elektrogram ile karşı karşıya kalırız.

 

Referans Noktasının Eldesi

Topraklama sayesinde elde ettiğimiz sıfır noktası için sıklıkla referans bir nokta gerekmektedir. Çoğu 12 derivasyon kaydedicide sağ ayak elektrotu toprak ve sistem referans noktası olarak davranır. Bu elektrot ile elde edilen bilgiler terse çevrilerek yapay bir sıfır elde edilir. Aşağıdaki görüntüler bu işlemin nasıl gerçekleştiği hakkında size bilgi verebilir.